Zwalczanie korników w drewnie

Dlaczego korniki są niebezpieczne? Zwalczanie korników

Dlaczego korniki są niebezpieczne?

Jeśli zauważyliśmy, że w drewnie z którego zbudowany został nasz dom lub w naszych meblach żerują jakieś robaki bardzo często mówimy że mamy korniki w drewnie. W takiej sytuacji jesteśmy jednak w błędzie ponieważ korniki żerują w drewnie żywych drzew, a nie w drewnie użytym do konstrukcji budynków lub w meblach. Potocznie rzeczywiście nierzadko wszystkie szkodniki drewna nazywane bywają kornikami. W rzeczywistości jednak korniki czyli przedstawiciele rodziny kornikowatych są jednymi z wielu występujących na świecie szkodników drewna.

Korniki

Na terenie Polski występuje około stu gatunków korników, niemniej wszystkie one są do siebie dość podobne. Korniki pojawiają się wszędzie tam, gdzie są drzewa. Nierzadko zdarza się że pojawiają się w dużych ilościach i wyrządzają ogromne szkody nigdy jednak nie są to szkody w budynkach. Korniki są niebezpieczne przede wszystkim dlatego, że niszczą drzewa w lasach gospodarczych zmniejszając jakość i ilość produkowanego tam drewna. Jeśli chodzi o lasy naturalne to kwestia tego, czy korniki są szkodnikami wzbudza liczne kontrowersje. Kwestia ta była szeroko komentowana w mediach w związku z protestami związanymi z wycinką puszczy Białowieskiej. Wydaje się jednak, że w przypadku lasów naturalnych przeprowadzanie jakichkolwiek zewnętrznych interwencji przez człowieka nie jest konieczne przynajmniej jeśli ich celem nie jest pozyskiwanie z danego lasu drewna dla celów gospodarczych. W opinii większości osób związanych z ochroną środowiska najcenniejszymi ekosystemami są te, które są całkowicie kształtowane przez czynniki naturalne.

Kornik

kornik cornecoNajbardziej znanym z korników jest mający 5 milimetrów kornik drukarz, którego larwy rozwijają się w świerkach. Kornik drukarz atakuje głównie drzewa osłabione. Działalność korników i innych szkodników drewna w lasach naturalnych reguluje liczebność poszczególnych gatunków drzew i przyczynia się do zwiększenia ich różnorodności w lasach. Jest tak dlatego, że różne szkodniki drewna występujące w lasach preferują różne gatunki drzew. Jeśli więc dany gatunek drzew występuje w danym lesie w dużych ilościach to żerującym na danym gatunku drewna szkodnikom bardzo łatwo jest znaleźć kolejne drzewa do żerowania ponieważ zawsze są one blisko. Sprzyja to rozwojowi innych, rzadziej występujących w danym lesie drzew, które są mniej narażone na działalność szkodników. W przypadku lasów naturalnych w dłuższym okresie prowadzi to do ustalenia się stałej proporcji poszczególnych gatunków drzew w danym lesie. To jaka konkretnie będzie to proporcja uzależnione jest od klimatu panującego w miejscu w którym rośnie dany las, rodzaju gleby na której on rośnie i innych czynników.

Sytuacja gdy dany szkodnik drewna pojawia się w lesie w dużych ilościach nazywana jest gradacją.

W lasach gospodarczyk walka z kornikami polega na wycięciu zaatakowanych drzew i wywiezieniu ich z lasu zanim larwy będą mogły się przepoczwarzyć i wylecieć z drzew w których żerują. Aby działania te były skuteczne konieczne jest wycięcie znacznej większości drzew w których żerują korniki. Nierzadko wiąże się to z koniecznością wycięcia ogromnych ilości drzew.

Wielu przeciwników tego typu działań sugeruje, że w rzeczywistości głównym ich celem jest pozyskanie drewna z terenów leśnych. W przypadku monokultur, a więc lasów w których występuje jeden gatunek szkodników drewna wystąpienie gradacji wydaje się kwestią czasu.

Wiele gatunków korników na przykład cetyńce, rytowniki, bruzdkowce, wgryzonie i zakorki rozwija się w łyku. Najczęściej jednak żerowanie korników ma miejsce pomiędzy drewnem, a korą.

Inne niż korniki szkodniki drewna

Szkodniki drewna zaliczane są przede wszystkim do kilku rodzin chrząszczy. Rodziny te to kołatkowate, kózkowate, miazgowcowate, kapturnikowate, bogatkowate, drwionkowate, ryjkowcowate i zalęszczycowate. Szkodnikami drewna są też nie występujące w Polsce termity. Sporadycznie zdarza się również, że nieznaczne zniszczenia drewna powodują też przedstawiciele innych grup zwierząt. W drewnie zanurzonym w wodzie mogą żerować zaliczane do muchówek ochotki czerwone.

Gdzie jeszcze żerują szkodniki drewna

Obok drewna szkodniki drewna niszczą również przedmioty wykonane z szeregu innych materiałów w tym między innymi książki, obrazy na płótnie, oleodruki i płyty gipsowo-kartonowe. Zaobserwowano nawet otwory drążone przez szkodniki drewna w blachach i płytach wykonanych z miedzi, cyny, srebra, aluminium, cynku, ołowiu jeśli pokrywały one drewno z którego szkodniki drewna próbowały się wydostać.

Rozwój szkodników drewna

Większość szkodników drewna przechodzi przeobrażenie zupełne w przypadku którego kolejne stadia rozwojowe w ogóle nie przypominają poprzednich. Jedynie termity przechodzą przeobrażenie niezupełne w przypadku którego larwy są podobne do osobników dorosłych.

W przypadku szkodników drewna przechodzących przeobrażenie zupełna rozwój składa się z czterech stadiów, a mianowicie jaja, larwy, poczwarki i postaci dorosłej. Larwy są jedynym stadium rozwojowym szkodników drewna, które może rosnąć i jedynym, które żywi się drewnem. Dla larw szkodników drewna drewno jest za równo pożywieniem jak i kryjówką. Są jednocześnie one stadium u większości szkodników drewna trwającym najdłużej, czasami nawet kilkanaście lat jak bywa to w przypadku spuszczela pospolitego. Podczas swojego rozwoju larwy spuszczela pospolitego co jakiś czas zrzucają naskórek. Osobniki dorosłe nie rosną. Swoje życie spędzają one na działaniach związanych z rozmnażaniem się takich jak poszukiwanie partnerów, kopulacja i składanie jaj. W przypadku niektórych szkodników drewna na przykład kołatka domowego osobniki dorosłe w ogóle nie pobierają pokarmu.

Szkodniki drewna można podzielić na szkodniki odżywiające się samym drewnem i na szkodniki odżywiające się grzybami żyjącymi w drewnie.

Szybkość rozwoju szkodników drewna uzależniona jest od temperatury i wilgotności. Większość szkodników drewna szybciej rozwija się w wyższych temperaturach, ale zimowe przechłodzenie może być wręcz konieczne dla rozwoju larw. Tak jest między innymi w przypadku spuszczela pospolitego i kołatka domowego. Z drugiej strony larwy szkodników drewna mogą zginąć jeśli temperatura zimą będzie zbyt niska.

Czemu mam korniki w domu?

Na to czy „korniki” pojawią się w naszych domach wpływa wiele czynników. Prawdopodobieństwo to wzrasta w przypadku użycia niedostatecznie wysuszonego, nieokorowanego, młodego lub bogatego w biel drewna, niewłaściwego posadowienia budynku, braku zabezpieczenia drewna przed szkodnikami, użycia do budowy drewna rozbiórkowego lub budowania w okolicach lesistych.

Jakie mam szkodniki drewna?

Skoro w naszych domach i mieszkaniach nie pojawiają się korniki to jakie występują w nich szkodniki drewna? Najczęściej są to kołatek domowy, spuszczel pospolity, tykotek pstry, krokwiowiec piłkorożny i wyschlik grzebykorożny.

To jaki gatunek szkodnika drewna zaatakował nasz dom możemy rozpoznać po jego wyglądzie, wyglądzie żerowisk, kształcie otworów wylotowych przez które osobniki dorosłe opuszczają drewno i zawartości żerowisk.

Najpierw jednak warto spojrzeć na to z jakiego gatunku drewna wykonany został fragment w którym żerują szkodniki. Każdy z gatunków szkodników drewna żeruje w określonym rodzaju drewna. Kołatek domowy, tykotek pstry i krokwiowiec piłkorożny żerują za równo w drewnie drzew liściastych jak i w drewnie drzew iglastych. Kołatek uparty również może żerować za równo w drewnie drzew liściastych jak i w drewnie drzew iglastych, ale wyraźnie preferuje on drewno drzew iglastych. Wyschlik grzebykorożny i miazgowce żerują w drewnie drzew liściastych.

W określeniu gatunku owada bardzo pomocna jest też wielkość otworów wylotowych. U wyschlika grzebykorożnego i miazgowców mają one od 1 do 2 milimetrów średnicy. U kołatka upartego i krokwiowca piłkorożnego od 2 do 3 milimetrów średnicy. U tykotka pstrego od 3,5 do 4 milimetrów średnicy. Bardzo zróżnicowane są wielkości otworów wylotowych bardzo powszechnego kołatka domowego. Mają one od 0,7 do 2,2 milimetra średnicy.

Kolejnym sposobem na rozpoznanie tego, z jakim gatunkiem owada mamy do czynienia jest przyjrzenie się zawartości korytarzy szkodników drewna. Zawartość ta nierzadko wysypuje się na zewnątrz przez otwory wylotowe w związku z czym jej skład możemy poznać bez konieczności dodatkowego uszkadzania drewna. Najczęściej składa się ona z mączki drzewnej i odchodów, które mają różny kształt w zależności od tego, do którego należą gatunku. Korytarze drążone przez kołatka domowego wypełnione są mączką drzewną i odchodami mającymi kształt krótkiego wrzeciona. Korytarze wyschlika grzebykorożnego i miazgowców zawierają szczelnie ubitą mączkę drzewną w której trudno jest zauważyć wyraźnie ukształtowane grudki odchodów. Korytarze drążone przez tykotka pstrego wypełnione są mączką drzewną i odchodami mającymi formę silnie spłaszczonych kuleczek. Odchody kołatka upartego są języczkowate i spłaszczone.

Przyjrzyjmy się bliżej wspomnianym wcześniej najpowszechniej występującym szkodnikom drewna.

Spuszczel pospolity

Spuszczel pospolity występuje w strefie klimatu umiarkowanego całej półkuli północnej, a w Polsce na całym terytorium kraju położonym poniżej 1000 metrów nad poziomem morza. Ciało spuszczela pospolitego jest spłaszczone, pokryte włoskami i ciemnobrunatne. Spuszczel pospolity pojawia się w różnych częściach budynków, choć częściej występuje w ich górnych partiach. Żyjące kilkanaście dni osobniki dorosłe spuszczela pospolitego pojawiają się od połowy czerwca do połowy sierpnia. Drewno opuszczane jest przez osobniki dorosłe spuszczela pospolitego w najcieplejszych porach dnia przy temperaturze wynoszącej co najmniej 25 stopni Celsjusza. Samice spuszczela pospolitego składają najczęściej 100, a czasami nawet 500 jaj. Spuszczele pospolite lubią zwłaszcza szorstkie powierzchnie drewna w którym znajdują się liczne szczeliny.

spuszczel domowy

Larwy spuszczela pospolitego najczęściej wylęgają się z jaj po upływie kilku dni, ale jeśli jest chłodno mogą się z nich wykluć dopiero po upływie dopiero 48 dni. Larwy spuszczela pospolitego wgryzają się w drewno na głębokość od 10 do 20 milimetrów. W trawieniu drewna pomagają robakom tym enzymy. Jeśli drewno nie zawiera odpowiednich dla larw spuszczela pospolitego ilości witamin, białka i cholesterolu może wśród nich dochodzić do kanibalizmu. Spuszczel pospolity preferuje młode drewno. Wraz ze wzrostem wieku drewna maleje liczba żerujących w nim larw spuszczela pospolitego. Rzadko zdarza się, by spuszczel pospolity żerował w drewnie mającym więcej niż kilkadziesiąt lat. Spuszczel pospolity najlepiej rozwija się przy wilgotności wynoszącej od 26 do 50 % i przy temperaturze wynoszącej od 28 do 30 stopni Celsjusza. Stadium larwalne spuszczela pospolitego trwa od kilku do kilkunastu dni, a do jego wystąpienia konieczne jest poddanie spuszczela pospolitego działaniu niskich temperatur w miesiącach zimowych. Stadium poczwarki spuszczela pospolitego trwa od półtora do trzech tygodni.

Kołatek domowy

Kołatek domowy występuje w strefie klimatu umiarkowanego na całym świecie. Ze względu na wysoką wrażliwość kołatka domowego na działanie niskich temperatur kołatek domowy występuje głównie wewnątrz budynków, które nierzadko doprowadza do całkowitego zniszczenia. Kołatek domowy najlepiej rozwija się przy temperaturze wynoszącej od 22 do 23 stopni Celsjusza i możliwie najwyższej wilgotności. Ze względu na silne preferencje dla miejsc o wysokiej wilgotności kołatek domowy pojawia się przede wszystkim w niższych partiach budynków w tym zwłaszcza w piwnicach.

Kołatek domowy często spotykany jest również w budynkach opuszczonych, skansenach i starych kościołach. Osobniki dorosłe kołatka domowego są brązowe i mają od 3 do 4 milimetrów długości. Jaja składane są przez samice kołatka domowego pojedynczo w otworach wylotowych lub szparach w drewnie. Po upływie kilkunastu dni wylęgają się z nich dorastające do 6 milimetrów larwy kołatka domowego. Swoje korytarze drążą one w płaszczyźnie przyrostów wczesnego drewna drzew liściastych. Larwy kołatka domowego rozwijają się przez od 1 do 7 lat, ale rzadko są to więcej niż 3 lata. Stadium poczwarki kołatka domowego trwa 2 tygodnie.

Wyschlik grzebykorożny

Wyschlik grzebykorożny występuje na terenie Europy, Azji Mniejszej i Syberii. Wyschlik grzebykorożny rozwija się w budynkach i meblach. Ten drewnożerny robak często zeruje również w ludowych sprzętach i rzeźbach. Osobniki dorosłe wyschlika grzebykorożnego mają od 3 do 5 milimetrów długości i brązowy kolor ciała. Samce wyschlika grzebykorożnego mają ząbkowane czułki w kształcie grzebyków co sprawia, że dość łatwo jest je odróżnić od samic wyschlika grzebykorożnego. Osobniki dorosłe wyschlika grzebykorożnego pojawiają się od maja do sierpnia. Samice wyschlika grzebykorożnego składają jaja w wydrążonych przez siebie chodnikach mających od 5 do 15 milimetrów średnicy lub w starych otworach wylotowych. Żyjące około dwa lata larwy wyschlika grzebykorożnego wykluwają się z nich po upływie kilkunastu dni. Kolebki poczwarkowe wyschlika grzebykorożnego najczęściej układają się prostopadle do powierzchni drewna.

Tykotek pstry

Tykotek pstry pojawia się na terenie całej Europy, ale najliczniej ten żerujący w drewnie robak występuje na terenach wilgotnych. Na terenie Polski tykotek pstry najliczniejszy jest w górach, na pogórzu i północnym-wschodzie. Do budynków tykotek pstry przenosi się z lasów i innych rodzajów zadrzewień. Często zdarza się, że tykotek pstry żeruje w starym, nierzadko zabytkowym drewnie.

Nazwa tykotek pochodzi od dźwięku tykotania powodowanego przez larwy tykotka pstrego uderzające w drewno w krótkich odstępach czasu. Osobniki dorosłe tykotka pstrego są czarnobrunatne. Ciała osobników dorosłych tykotka pstrego pokryte są krótkim, gęstym, przylegającym do ciała owłosieniem mającym od 5 do 9 milimetrów długości. Pojawiają się one od końca kwietnia do czerwca. Jest to stosunkowo wcześnie jak na szkodniki drewna. Tak wczesne pojawienie się wynika z faktu, że przepoczwarzenie tykotków pstrych ma miejsce jeszcze przed zimą, a zimują dorosłe chrząszcze tykotków pstrych. Osobniki dorosłe tykotów pstrych poza drewnem żyją przez kilka tygodni.

Pojedyncza samica tykotka pstrego najczęściej składa kilkadziesiąt, a czasami nawet do dwustu jaj z których po upływie od 20 do 35 dni wylegają się larwy tykotków pstrych. Rozwój młodych larw tykotków pstrych odbywa się w wilgotnym, opanowanym przez grzyby drewnie. Im starsze są larwy tykotków pstrych tym niższe są ich wymagania dotyczące rodzaju drewna w którym żerują. Rozwój starszych larw tykotków pstrych może następować także w drewnie suchym i niezagrzybionych. Rozwój tykotka pstrego trwa od 2 do 10 lat, ale rzadko zdarza się, że jest to więcej od 5 lat. Najszybszy rozwój tykotka pstrego jest przy temperaturze wynoszącej od 20 do 25 stopni Celsjusza i wilgotności wynoszącej 80%. Wyrośnięte larwy tykotka pstrego osiągają do 10 milimetrów długości.

Krokwiowiec piłkorożny

Krokwiowiec piłkkorożny jest powszechny na terenie Europy, innych państw Europy, Azji mniejszej i Kaukazu. Ten drewnożerny robak żeruje w drewnie iglastym i liściastym.

Ciemnobrunatne chrząszcze maja od 3 do 5milimetrów długości. Szare włosy przylegają do ciała krokwiowca piłkorożnego. Czułki piłkowane. Trzy ostatnie z ich członów są dłuższe od poprzednich. Pokrywy osobników dorosłych krokwiowca piłkorożnego pokryte są regularnymi, zagłębionymi szeregami kropek. Chrząszcze pojawiają się w miesiącach letnich. Jaja składane są przez samice krokwiowca piłkorożengo w zagrzybionym drewnie. Larwy są łukowato zgięte i białe. Dorastają do centymetra długości. Larwy drążą okrągłe chodniki mające 0,3-2 milimetry długości. Są one bardzo podobne do chodników kołatka upartego. Ponieważ krokwiowiec piłkorożny atakuje głównie drewno, które już zostało uszkodzone przez grzyby powodowane przez niego szkody są mniejsze od powodowanych przez wymienione wcześniej owady takie jak spuszczel pospolity, kołatek domowy, wyschlik grzebykorożny i tykotek pstry. Ataku wyschlika grzebykorożnego można łatwo uniknąć dbając o to, aby drewno nie zostało zaatakowane przez grzyby.

Zwalczanie „korników”

Wymienione owady mogą dokonywać znaczących zniszczeń na szczęście jednak można je zwalczyć. Istnieje wiele metod zwalczania szkodników drewna wszystkie one jednak wymagają posiadania specjalistycznego sprzętu i umiejętności, co oznacza, że zwalczanie szkodników drewna zawsze wiąże się z koniecznością skorzystania z usług specjalistycznej firmy zajmującej się zwalczaniem szkodników drewna. W jaki sposób firma zwalczająca szkodniki drewna zwalczy szkodniki? Najpopularniejsze metody zwalczania szkodników drewna to zwalczanie szkodników drewna przez fumigacje, zwalczanie szkodników drewna dezynsekcją beztlenową, owady w drewnie

zwalczanie szkodników drewna promieniowaniem mikrofalowym i zwalczanie szkodników drewna żelem owadobójczym XILIX. Zwalczanie „korników” fumigacją stosowane jest w przypadku, gdy szkodniki drewna opanowały dużą część budynku. Zwalczanie „korników” żelowaniem żelem owadobójczym XILIX i zwalczanie „korników” promieniowaniem mikrofalowym stosowane jest jeśli szkodniki drewna zaatakowały pojedyncze elementy drewniane. Zwalczanie „korników” dezynsekcją beztlenową stosowane jest jeśli zaatakowane zostały przedmioty wykonane z drewna. Dezynsekcja beztlenowa obok zwalczania szkodników żerujących w drewnie stosowana jest jeśli trzeba przeprowadzić zwalczanie szkodników archiwaliów na przykład akt.


Zwalczanie Korników – Profesjonalna firma

www.corneco.pl