Miesięczne archiwum: Styczeń 2020

spuszczel pospolity

Spuszczel Pospolity, zagrożenia, wykrywanie i zwalczanie spuszczela

Spuszczel pospolity jest owadem o sporych wahaniach rozmiarów. W zależności od osobnika postać dorosła może mieć od 7 do 21 milimetrów długości. Ciało spuszczela pospolitego jest owłosione. Może mieć ono barwę od jasnej do ciemnobrunatnej. Na przedpleczu spuszczela pospolitego znajdują się połyskujące guzy. Pokrywy spuszczela pospolitego pokryte są szarymi paskami. Samice spuszczela pospolitego i samce spuszczela pospolitego odróżnić można od siebie po wyglądzie czułek.

Spuszczel Pospolity larwa

Larwy spuszczela pospolitego osiągają spore rozmiary. Mogą mieć nawet 30 milimetrów długości. Duże, większe niż w przypadku osobników dorosłych rozmiary larw są zresztą standardem wśród szkodników drewna i zdarzają się wśród niemal wszystkich zaliczanych do nich owadów na przykład u kołatka domowego. Rozmiary larw są u szkodników drewna większe od rozmiarów osobników dorosłych ponieważ wiele energii zużywanej jest przez szkodniki drewna na przekształcenie się ze stadium larwy w osobniki dorosłe podczas stadium poczwarki. W tym czasie szkodniki drewna nie odżywiają się. Osobniki dorosłe szkodników drewna nie zwiększają już swoich rozmiarów. Utrudnia to im zewnętrzny pancerz pokrywający ich ciała. Nie mają już zresztą na to czasu ponieważ zazwyczaj żyją dość krótko, znacznie krócej od larw. Osobniki dorosłe szkodników drewna mogą jednak odżywiać się w celu zdobycia substancji odżywczych niezbędnych w celu wykształcenia narządów rozrodczych lub złożenia jaj.

larwa spuszczela pospolitego

Larwy spuszczela pospolitego są białe. Na tułowiu znajdują się trzy pary nóg. Poczwarki spuszczela pospolitego również są białe, ale pod względem wyglądu przypominają osobniki dorosłe spuszczela pospolitego.

Spuszczel pospolity w drewnie

Na wolności spuszczele pospolite pojawiają się w miesiącach letnich. Wewnątrz pomieszczeń mogą pojawiać się o każdej porze roku, a nawet zimą. Drewno opuszczają w najcieplejszej porze dnia. Pojedyncza samica spuszczela pospolitego składa 200-500 jaj czyli dość sporo nawet jak na owada. Larwy spuszczela pospolitego wylęgają się z jaj po upływie od kilku do kilkunastu dni. Larwy żerujące w modrzewiu lub w sośnie swoje korytarze drążą głównie w bielu. szkodniki spuszczela pospolitego żerujące w jodle lub w świerku żerują także głębszych warstwach drewna. Wewnątrz budynków żerowanie spuszczeli pospolitych koncentruje się w zewnętrznych warstwach drewna. W głębszych warstwach drewna spuszczele pospolitego żerują w przypadku zewnętrznych ścian budynku. Owalne chodniki drążone przez larwy spuszczela pospolitego mają w przekroju 7 milimetrów. Żerowiska spuszczeli pospolitych wypełnione są przez walcowate ekskrementy oraz mączkę drzewną.

spuszczel uszkodzenia drewna

Rozwój larw spuszczela pospolitego jest dość długi. Trwa on od 3 do 6 lat. Idealna dla rozwoju larw spuszczela pospolitego wilgotność to od 25 do 50 %. Larwy spuszczela pospolitego lubią wysokie temperatury. Najlepiej rozwijają się, jeśli wynoszą one od 28 do 30 stopni Celsjusza. Przepoczwarzenie się spuszczela pospolitego następuje na końcu chodnika drążonego przez larwy. Trwa ono kilkanaście dni. Po upływie tego czasu osobniki dorosłe spuszczela pospolitego opuszczają drewno poprzez owalne otwory wylotowe. Życie osobników dorosłych spuszczela pospolitego trwa kilkanaście dni.

Spuszczel domowy – wykrywanie

Spuszczel pospolity wywodzi się z rejonu gór Atlas położonych w północnej Afryce. Jest to rejon znacznie cieplejszy i suchszy od Polski. Nie ma zatem nic dziwnego w tym, że spuszczel pospolity lubi ciepło. Objawia się to na kilka sposobów. Przede wszystkim spuszczel pospolity na terenie Polski nie występuje poza budynkami. Po drugie w Polsce spuszczel pospolity pojawia się głównie w wyższych częściach budynków na przykład na strychach i poddaszach. Po trzecie osobniki dorosłe spuszczela pospolitego pojawiają się głównie w najcieplejszych miesiącach roku, czyli w czerwcu, lipcu i w sierpniu.

Spuszczel pospolity ze swojego pierwotnego rejony występowania rozprzestrzenił się na wiele innych rejonów świata. Do większości z tych rejonów spuszczel pospolity trafił przeniesiony rzez człowieka wraz z drewnem, w którym żerował. Obecnie spuszczel pospolity występuje na terenie obu Ameryk, Północnych i południowych krańców Afryki, Europy, Azji, Australii oraz Nowej Zelandii. Spuszczel pospolity występuje głównie na terenach nizinnych.

Fumigacja eksportowa przeciw spuszczelowi pospolitemu

Powstrzymywanie rozprzestrzeniania się spuszczela pospolitego oraz innych gatunków szkodników drewna takich jak między innymi kołatek domowy i tykotek pstry na nowe tereny jest przyczyną dla której wprowadzony został standard ISPM 15 regulujący stosowanie drewna jako materiału opakowaniowego w również palet drewnianych w transporcie międzynarodowym. Dla spełnienia przez drewno wymagań standardu ISPM 15 konieczne jest poddanie go odpowiednim zabiegom, a następnie jego właściwe oznakowanie.

Spuszczel Pospolity groźny szkodnik drewna

Żerowanie spuszczela pospolitego odbywa się w drewnie suchym. Spuszczel pospolity potrafi całkowicie zniszczyć drewno w którym żeruje. Larwy spuszczela pospolitego wydzielają specjalne feromony, które wyczuwane są przez samice spuszczeli pospolitych. Samice spuszczela pospolitego składają kolejne jaja w drewnie w którym wyczuły ten feromon. Jeśli w drewnie żeruje wiele larw spuszczela pospolitego produkcja feromonów wzrasta. Samice spuszczela pospolitego również to wyczuwają i przestają składać jaja w miejscu, w którym liczebność larw jest na tyle wysoka, że może utrudnić to rozwój kolejnych.

W momencie, gdy samice spuszczela pospolitego przestają składać jaja w drewnie z powodu nadmiaru feromonów drewno jest już zazwyczaj bardzo zniszczone. Składanie jaj w tych samych miejscach oraz spore rozmiary i żarłoczność larw spuszczela pospolitego sprawiają, że mimo dość wolnego rozwoju potrafią w dość krótkim czasie doprowadzić do całkowitego zniszczenia budynków w których żerują.

Spuszczel pospolity zwalczanie

Rozwój larw spuszczela pospolitego trwa wiele lat. Jak wspominaliśmy najczęściej jest to od 3 do 6 lat, ale znane były również przypadki, gdy rozwój larw spuszczela pospolitego trwał nawet kilkanaście lat. Drewno jest dla larw spuszczela pospolitego za równo pożywieniem jak i schronieniem. Nie mają one żadnego powodu by je opuszczać w związku z czym podczas swojego rozwoju larwy spuszczela pospolitego przez cały czas pozostają wewnątrz drewna.

Stadium osobnika dorosłego spuszczela pospolitego trwa znacznie krócej. Jak wspominaliśmy trwa ono jedynie kilkanaście dni. Tak duża dysproporcja pomiędzy czasem trwania stadium larwy spuszczela pospolitego, a czasem trwania stadium osobnika dorosłego spuszczela pospolitego sprawia, że spuszczel pospolity musi zostać zwalczony podczas stadium larwalnego, gdy pozostaje on wewnątrz drewna. Jednocześnie jednak zwalczanie spuszczela pospolitego musi zostać przeprowadzone w taki sposób sposób, aby drewno nie zostało uszkodzone podczas zabiegów mających na celu zwalczanie spuszczela pospolitego.

Ten sam problem dotyczy zresztą wszystkich szkodników drewna technicznego. Z tego powodu nie istnieją wyspecjalizowane metody, których celem jest zwalczanie spuszczela pospolitego. Zwalczany jest on tak samo jak wszystkie inne szkodniki drewna technicznego takie jak na przykład kołatek domowy, tykotek pstry, czy miazgowiec parkietowiec. Drewno techniczne to drewno, z którego wykonane zostały budynki, budowle lub przedmioty.

Gaz na spuszczela

Ponieważ spuszczel pospolity poraża spore obszary drewna i pojawia się raczej w elementach budynków niż w przedmiotach zazwyczaj najodpowiedniejszą i najekonomiczniejszą metodą jego zwalczania, a tym samym metodą najczęściej stosowaną jest fumigacja fosforowodorem.

gaz na spuszczela

Podczas fumigacji fosforowodorem zaatakowany przez spuszczela pospolitego obiekt szczelnie przykrywany jest folią. Wewnątrz folii umieszczany jest gaz, który skutecznie zabija wszystkie stadia rozwojowe spuszczela pospolitego. Podczas trwającego od kilku do kilkunastu dni zabiegu zwalczanie spuszczela pospolitego fumigacją fosforowodorem nikt nie może przebywać wewnątrz obiektu. W związku z tym zwalczanie spuszczela pospolitego poprzez fumigacje fosforowodorem wiąże się z koniecznością wyprowadzki z miejsca w którym przeprowadzany jest zabieg zwalczanie spuszczela pospolitego poprzez fumigacje fosforowodorem na czas zabiegu zwalczanie spuszczela pospolitego przez gazowanie fosforowodorem.

Gazowanie spuszczela cena

To ile kosztuje fumigacja domu w którym jest spuszczel, ile kosztuje fumigacja kościoła w który jest spuszczel, ile kosztuje fumigacja zabytku w którym jest spuszczel lub fumigacja innego obiektu jest kwestią indywidualną dla każdego poddawanego zabiegowi gazowanie spuszczela pospolitego budynku. Uzależnione jest to od wielu czynników. Pierwszy z nich to wielkość budynku w którym odbywa się zwalczanie spuszczela fosforowodorem. Im większy budynek w którym będzie gaz na spuszczele tym droższe jest zwalczanie spuszczela pospolitego poprzez fumigacje fosforowodorem. Drugi z nich to konstrukcja budynku. Gazowanie spuszczela pospolitego w budynku o prostszej konstrukcji jest tańsze niż gazowanie spuszczela pospolitego w budynku wyposażonego w wieżyczki lub innym budynku o skomplikowanym kształcie. Na to ile kosztuje fumigacja domu ze spuszczelem wpływają też inne czynniki takie jak na przykład lokalizacja budynku poddawanego zabiegowi fumigacja na spuszczele. W zależności od przedstawionych czynników istnieją spore różnice dotyczące tego ile kosztuje fumigacja domu w którym żeruje spuszczel.

Żel na spuszczela

Jeśli mamy pewność, że porażone przez spuszczela pospolitego zostały jedynie pojedyncze elementy drewniane do których mamy łatwy dostęp możemy skorzystać z alternatywnej metody zwalczania spuszczela pospolitego polegającej na żelowaniu za pomocą żelu owadobójczego XILIX. Obecnie żelowanie żelem owadobójczym XILIX to druga najpopularniejsza metoda zwalczania spuszczela pospolitego, ale różnica w popularności pomiędzy żelowaniem żelem owadobójczym XILIX i fumigacją fosforowodorem nie jest duża.

Podczas zabiegu zwalczanie spuszczela pospolitego żelem owadobójczym XILIX porażone przez spuszczela pospolitego elementy drewniane pokrywane są żelem owadobójczym XILIX, który zabija larwy spuszczela pospolitego znajdujące się w ich wnętrzu.

żel na spuszczela

W przypadku obu tych metod toksyczne dla spuszczela pospolitego substancje wnikają w głąb drewna, a następnie zabijają larwy spuszczela pospolitego. W przypadku fumigacji substancją tą jest fosforowodór, a w przypadku żelowania żelem owadobójczym XILIX znajdująca się w składzie tego żelu permetryna.

To która z metod zwalczania spuszczela pospolitego będzie najodpowiedniejsza uzależnione jest od szeregu czynników. Po pierwsze uzależnione jest to od tego, jak duża część domu została zaatakowana przez spuszczela pospolitego. Gazowanie spuszczela pospolitego częściej stosowane jest w przypadku żerowania w wielu miejscach, a żelowanie w przypadku pojedynczych drewnianych elementów.

W przypadku pojedynczych belek pokrytych powłokami odpowiedniejsze może okazać się skorzystanie z usługi zwalczanie spuszczela pospolitego promieniowaniem mikrofalowym.

Nie są to oczywiście wszystkie czynniki wpływające na wybór metody zwalczania spuszczela pospolitego. W wyborze najbardziej optymalnej metody zwalczania spuszczela pospolitego warto zaufać pracownikom firmy oferującej usługę zwalczanie szkodników drewna, którzy bazując na swojej wiedzy oraz doświadczeniu dostosują rodzaj zabiegu mającego na celu zwalczanie spuszczela pospolitego oraz zakres zabiegu mającego na celu zwalczanie spuszczela pospolitego do konkretnego budynku w którym zostanie wykonana usługa zwalczanie spuszczela pospolitego żerującego w drewnie.

Metody stosowane w celu zwalczania spuszczela pospolitego są równie skuteczne w zwalczaniu wszystkich innych gatunków szkodników drewna technicznego takich jak na przykład kołatek domowy, zagwoździk fioletowy, trzeń walcowaty, trzeń długoryjki, krokwiowiec piłkorożny, pniakowiec piłkorożny, borodziej próchnik, bogatek wiejski, bogatek spiżowy, krócieć wielożerny, króciec wydłużony, króciec urzeźbiony, króciec czarny, zmorsznik czerwony, wyschlik grzebykorożny, tykotek pstry, wykarczak sosonowiec, kołatek uparty, kołatek rudonogi, butwiak owłosiony, czy miazgowiec parkietowiec.

Rozwój spuszczela pospolitego w przyszłości

Optymalne warunki rozwoju spuszczela pospolitego to rzadko występujące w naszym kraju 28-30 stopni Celsjusza. Z tego powodu larwy spuszczela pospolitego w Polsce rozwijają się znacznie wolniej od larw żyjących w optymalnych dla nich warunkach. Z drugiej strony klimat Polski staje się coraz cieplejszy w związku z czym panujące w Polsce warunki coraz bardziej zbliżają się do warunków optymalnych dla rozwoju spuszczela pospolitego. Prawdopodobnie z czasem ocieplanie się polskiego klimatu będzie postępować w związku z czym również tempo rozwoju larw spuszczela pospolitego, a tym samym liczebność spuszczeli pospolitych będą się zwiększać. Z tych samych przyczyn możemy spodziewać się zwiększania się częstotliwości występowania w

Polsce wielu innych gatunków szkodników, nie tylko szkodników drewna. W naszym kraju już pojawiło się wiele owadów w tym szkodników, które wcześniej występowały tylko w krajach w których panują wyższe niż w Polsce temperatury. Wejście do strefy Schengen, a także zwiększanie się imigracji do Polski z krajów znajdujących się poza nią sprzyjają przenoszeniu się szkodników wraz z drewnem i produktami spożywczymi. Ponadto ocieplanie się klimatu może sprawić, że owady, które obecnie występują głównie wewnątrz budynków coraz częściej mogą zacząć pojawiać się poza nimi, co zresztą już się dzieje w przypadku niektórych gatunków szkodników drewna. Jednocześnie liczebność rodzimych, dziko żyjących, nie zaliczanych do szkodników gatunków owadów w przeważającej ilości będzie spadać, a wiele z nich może w Polsce całkowicie wyginąć.

szkodniki drewna

Szkodniki drewna – czym są owady w drewnie i jak się ich pozbyć

Drewno to jeden z najbardziej popularnych materiałów budowlanych. Zalety drewna w postaci wytrzymałości i trwałości, a także fakt, że tradycyjnie jest ono używane od wielu lat, a nawet wieków i tysiącleci sprawiają, że możemy być pewni, że pozostanie ono popularnym materiałem budowlanym również w przyszłości. Niestety jest atakowany przez wiele rodzai szkodników drewna.

Szkodniki Drewna

Niestety drewno często atakowane jest przez szkodniki drewna, które odpowiedzialne są za znaczącą część przypadków uszkodzenia tego surowca. Szkodniki drewna są zagrożeniem dla wszystkich rodzajów wykonywanych z drewna elementów budynków oraz przedmiotów. Dla większości szkodników drewna jest ono za równo domem jak i pożywieniem. Szkodniki drewna dla których jest ono wyłącznie kryjówką zazwyczaj nie powodują tak dużych strat jak te z nich, dla których drewno jest również pożywieniem.

Straty powodowane przez szkodniki drewna są bardzo duże. Bardzo często zdarza się, że szkodniki drewna doprowadzają do całkowitego zniszczenia budowli, w których żerują.

Czym są robaki w drewnie

Drewno jest wyjątkowo mało pożywnym materiałem. Fakt ten sprawia, ze spożywane może być ono jedynie przez bardzo nieliczne gatunki owadów, które wyspecjalizowały się wyłącznie w spożywaniu drewna. Szkodniki drewna muszą zjeść go bardzo dużo, aby się rozwinąć, a to oznacza, że nawet nieliczne larwy szkodników drewna są wystarczające, aby dokonać naprawdę poważnych zniszczeń w drewnie.

Gatunki owadów żerujących w drewnie

Gatunków szkodników drewna jest wiele. Podzielić je można na szkodniki drewna żerujące w żywym drewnie i szkodniki drewna żerujące w drewnie technicznym czyli drewnie z którego wykonane zostały budynki lub przedmioty. Właśnie na szkodnikach drugiego rodzaju skupimy się w naszym artykule. Dowiecie się z niego jakie są gatunki szkodników drewna, jak zapobiec pojawieniu się szkodników drewna, jak zwalczyć szkodniki drewna, jak się pozbyć szkodników drewna, jak wyeliminować szkodniki drewna, jakie są metody zwalczania szkodników drewna, jak wygląda zwalczanie szkodników drewna fosforowodorem i jak wygląda zwalczanie szkodników drewna żelem owadobójczym XILIX.

owady w drewnie
Przykład szkodnika drewna

Co łączy szkodniki drewna?

Istnieje kilka cech łączących wszystkie, a przynajmniej większość gatunków szkodników drewna. Przyjrzyjmy się tym cechom.

Szkodniki drewna rozwijają się z jaj, które składane są w drewnie przez samice. Z jaj wylęgają się larwy, które całe swoje życie spędzają w tym samym kawałku drewna, w którym samica złożyła jaja. Czas rozwoju larw uzależniony jest od gatunku szkodnika drewna i warunków zewnętrznych. Zazwyczaj jednak rozwój ten trwa wiele lat. W przypadku niektórych gatunków szkodników drewna rozwój odbywający się w niesprzyjających warunkach może trwać nawet kilkanaście lat.

Podczas swojego rozwoju larwy drewnojadów drążą liczne korytarze przez co uszkadzają drewno w którym odbywa się ich żerowanie. Larwy szkodników drewna wyposażone są w aparat gębowy typu gryzącego. Tunele drążone przez szkodniki drewna zazwyczaj wypełniane są przez nie odchodami oraz mączką drzewną.

Każdy z gatunków szkodników drewna ma specyficzne wymagania i preferencje dotyczące drewna. Obejmują one gatunek drewna, jego wilgotność, wiek, stopień zagrzybienia, temperaturę i inne czynniki. Jeśli wartości te nie będą odpowiednie dla danego gatunku larwy nie przeżyją. Jeśli wartości te nie będą optymalne czas rozwoju larw szkodników drewna wydłuży się.

Klimat Polski cechuje się dość sporymi wahaniami za równo jeśli chodzi o tempratury jak i o poziom opadów. Z tego powodu szkodniki drewna występujące w Polsce cechują się sporą tolerancją dotyczącą wspomnianych wcześniej wartości i potrafią przeżyć w drewnie mimo sporych wahań temperatury i wilgotności. Gatunki, które nie cechowały się wspomnianą tolerancją po prostu nie przeżyły na terenie Polski.

Larwy szkodników drewna

Larwy szkodników drewna pod koniec swojego rozwoju są większe od osobników dorosłych. Jest tak ponieważ podczas stadium poczwarki, gdy larwa przekształca się w osobnika dorosłego zużywanych jest wiele substancji odżywczych, a poczwarka w tym czasie nie odżywia się.

Osobniki dorosłe szkodników drewna wykrywają drewno za pomocą zapachów. Ich zmysł powonienia nierzadko jest bardzo rozwinięty w związku z czym potrafią wyczuć drewno odpowiednie dla rozwoju larw z dużej odległości. Osobniki dorosłe niektórych gatunków szkodników drewna na przykład spuszczela pospolitego potrafią też wyczuć feromony wydzielane przez larwy dzięki czemu samice często składają jaja w tym samym drewnie w którym już rozwijają się larwy.

Osobniki dorosłe szkodników drewna najczęściej pojawiają się latem, choć w przypadku szkodników drewna żerujących wewnątrz ogrzewanych pomieszczeń możliwe jest ich pojawienie się o każdej porze roku, nawet zimą.

Co zrobić żeby nie mieć szkodników drewna w domach?

Na szczęście istnieją sposoby pozwalające na uchronienie się przed pojawieniem się szkodników drewna w naszych domach. Pierwsze działania w tym celu mogą zostać podjęte już podczas budowy przez nas domu, lub innego budynku w którym zamierzamy wykorzystać drewniane elementy. W tym celu należy dokładnie kontrolować drewno, które zostanie wykorzystane do budowy pod kątem obecności w nim szkodników drewna. Nigdy nie należy używać do budowy drewna nieokorowanego ponieważ wiele gatunków szkodników drewna może żerować tylko w takim drewnie. Unikać należy również używania do budowy drewna pochodzącego z rozbiórki starych budynków.

Uszkodzenia drewna

Jakość drewna pogarsza się jeśli przechowywane jest ono w złych warunkach. Przechowywanie drewna w złych warunkach bardzo często ma miejsce już w lesie niedługo po jego ścięciu, kiedy czeka ono na przewiezienie do tartaku. W wyniku złego przechowywania drewno staje się wilgotne. Wysoka wilgotność sprawia, że atakowane jest ono przez grzyby i pleśnie. Grzyby i pleśnie same w sobie niszczą drewno, ale również zwiększają jego podatność na działalność szkodników drewna. Z tego powodu nie należy stosować podczas budowy drewna wilgotnego.

Drewno wilgotne nie powinno być zresztą używane do konstrukcji domów również z innych przyczyn. Przede wszystkim wysychanie drewna, które będzie miało miejsce jeśli użyjemy drewna wilgotnego zmniejsza jego rozmiary. Dotyczy to zwłaszcza przekroju poprzecznego drewna. W wyniku tego drewno może też zmieniać kształt. Przyjrzyjmy się temu jakie są tego skutki na przykładzie więźby dachowej. Zmniejszanie się drewna powoduje luzowanie nakrętek kotew nawet do rozmiarów umożliwiających ich odkręcenie gołą ręką. Na skutek zmian rozmiarów jętki mogą też przestać rozpierać krokwie, a za przenoszenie sił zaczynają odpowiadać wyłącznie śruby. Z tych powodów więźba wykonana z mokrego drewna często po wyschnięciu staje się słabsza od tej, którą od razu wykonano z drewna wysuszonego. Problem z poluzowanymi nakrętkami można rozwiązać dokręcając je. Często dociągnięcie jętki do poprzedniego położenia okazuje się jednak niemożliwe.

Zasiedlanie drewna przez szkodniki

Aby samice szkodników drewna mogły złożyć jaja w drewnie muszą uzyskać do niego dostęp. Oznacza to, że przed szkodnikami drewna można uchronić drewno również pokrywając je lakierami lub farbami. Aby pokrycie to było skuteczne musi być ono jednak szczelne.

Aby zmniejszyć narażenie drewna na szkodniki drewna należy je odpowiednio przygotować. Przygotowania te obejmują korowanie, suszenie i nasączanie za pomocą specjalistycznych preparatów.

Istnieją jednak rodzaje drewna, które są szczególnie silnie narażone na działanie szkodników drewna. Przede wszystkim narażony jest surowiec pochodzący z młodych drzew, które mają sporą bogatą w składniki odżywcze część bielastą.

Duże ryzyko wiąże się również z kupowaniem starych, wykonanych z drewna przedmiotów na przykład mebli, które bywają zainfekowane przez szkodniki. W przypadku przedmiotów nowych, wykonanych przez renomowanych producentów niemal się to nie zdarza.

Jak już wspominaliśmy zawilgocenie drewna zwiększa prawdopodobieństwo, że szkodniki drewna będą w nim żerować. W związku z tym podczas budowy domu warto zadbać o to, aby został on odpowiednio zabezpieczony przed wilgocią. Jeśli w już zbudowanym domu jest zbyt wilgotno należy zadbać o to, aby obniżyć poziom wilgoci w jego wnętrzu. Niestety bardzo często wiąże się to z koniecznością wykonania remontu. Poziom wilgoci w wnętrzach można obniżyć również poprzez ich wietrzenie, ale w przypadku silnie zawilgoconych domów samo wietrzenie zazwyczaj okazuje się dalece niewystarczające.

Przed pojawieniem się szkodników drewna w drewnie można zabezpieczyć drewno pokrywając je żelem owadobójczym XILIX. Żel owadobójczy XILIX skutecznie zabezpiecza drewno za równo w nowych jak i w starszych budynkach, a także zwalcza wszystkie stadia rozwojowe szkodników drewna znajdujące się wewnątrz drewna. Żel owadobójczy XILIX jest obecnie obok fumigacji fosforowodorem jedną z dwóch najpopularniejszych metod zwalczania szkodników drewna.

Rozpoznawanie obecności szkodników drewna

W tym momencie pojawia się pytanie: jak rozpoznać, że mamy szkodniki drewna? W zależności od tego gdzie mamy szkodniki drewna, ile ich jest i od jakiego czasu żerują rozpoznanie infestacji może być bardzo proste lub też bardzo trudne. Przede wszystkim o obecności szkodników drewna świadczą otwory w drewnie. Otwory powstają gdy samica składa jaja, oraz gdy osobniki dorosłe w które przekształciły się larwy opuszczają drewno. Otwory w drewnie mogą nas jednak zmylić ponieważ pozostają w drewnie na długo po tym, gdy szkodniki drewna je opuszczą. Poza tym w przypadku drewna, które pozostaje zakryte zauważenie ewentualnych otworów w drewnie nie zawsze okazuje się możliwe.

szkodniki drewna uszkodzenia

Otwory wylotowe pojawiają się w drewnie w momencie gdy jest ono opuszczane przez osobniki dorosłe szkodników drewna, a więc dowiadujemy się z nich o obecności szkodników drewna dopiero wtedy, gdy zniszczenia dokonane przez szkodniki drewna są już poważne. Z otworów w drewnie często wysypują się trocinki. Trocinki pozwalają na odróżnienie otworów stosunkowo świeżych od tych, które znajdują się w drewnie od wielu lat, choć nie należy zapominać o tym, że istnieją gatunki szkodników drewna w przypadku których trocinki nie wysypują się z otworów nawet jeśli otwory wylotowe są stosunkowo swieże. Na podstawie wyglądu otworów oraz ilości trocinek można określić gatunek szkodnika drewna żerujący w konkretnym drewnianym przedmiocie lub elemencie budynku.

Odgłosy wydawane przez szkodniki drewna

O obecności szkodników drewna świadczą też odgłosy wydawane przez nie podczas ich żerowania. Niestety odgłosy te nie są szczególnie głośne ponieważ od hałasujących szkodników oddziela nas spora warstwa drewna w związku z czym usłyszeć je można jedynie wtedy, gdy jednocześnie spełnione są dwa warunki, a mianowicie jest wyjątkowo cicho, a jednocześnie szkodniki drewna są bardziej aktywne niż zazwyczaj. Spośród najpowszechniejszych szkodników drewna często słyszalne są zwłaszcza kołatek domowy oraz tykotek pstry. Od wydawanych przez kołatka domowego dźwięków przypominających kołatanie pochodzi nawet nazwa tego owada. Również nazwa tykotek wydaje się nawiązywać do wydawanych przez niego dźwięków.

O zainfekowaniu drewna świadczy też obecność żywych lub martwych osobników szkodników drewna poza drewnem. Czas spędzany przez szkodniki drewna poza drewnem jest jednak znacznie krótszy od czasu, który spędzany jest przez nie w samym drewnie w związku z czym możemy nie zauważyć ich obecności nawet jeśli drewno będzie poważnie zainfekowane przez szkodniki drwna. Długi rozwój szkodników drewna sprawia, że pomiędzy kolejnymi pojawieniami się osobników dorosłych często mija wiele lat. Poza tym osoby widzące osobniki dorosłe szkodników drewna zazwyczaj nie rozpoznają, że mają do czynienia ze szkodnikami drewna.

Jeśli intensywne żerowanie szkodników drewna trwało przez wiele lat o obecności szkodników drewna możemy dowiedzieć się dzięki uszkodzeniom domu takim jak na przykład pękniecie belki podtrzymującej dach lub uszkodzeniom wykonanych z drewna przedmiotów.

Najczęściej występujące gatunki szkodników drewna

Spośród licznych gatunków szkodników drewna dwa pojawiają się w domach i innych budynkach szczególnie często. Gatunki te to spuszczel pospolity oraz kołatek domowy. Kołatek domowy dobrze rozwija się w miejscach ciemnych i wilgotnych. Z tego powodu często spotykany jest w dolnych częściach budynków na przykład w piwnicach. Spuszczel pospolity preferuje suchsze drewno. Z tego powodu często spotykany jest w górnych częściach budynków na przykład w więźbie dachowej. Jeśli zatem ktoś mówi, że ma robaki w piwnicy lub szkodniki drewna w piwnicy to bardzo możliwe, że mamy do czynienia z kołatkiem domowym. Jeśli ktoś mówi, że ma robaki w dachu, robaki w więźbie dachowej, szkodniki drewna w dachu lub szkodniki drewna w więźbie dachowej to bardzo możliwe, że ma do czynienia ze spuszczelem pospolitym. Przyjrzyjmy się bliżej tym dwum, a także kilku innym szczególnie często występującym w Polsce gatunkom szkodników drewna technicznego.

Spuszczel pospolity

Spuszczel pospolity jest jednym z największych, a jednocześnie najgroźniejszym szkodnikiem drewna występującym na terenie Polski. Osiąga nawet 25 milimetrów długości. Szczególnie duże są samice spuszczela pospolitego. Samice spuszczela pospolitego są ociężałe i ospałe, przez co z trudem latają. Na spłaszczonym ciele samicy spuszczela pospolitego znajdują się krótkie włoski. Powszechność występowania spuszczela pospolitego wynika głównie z jego wysokiej tolerancji co do warunków zewnętrznych w tym między innymi wilgotności drewna oraz jego jakości.

Larwy spuszczela pospolitego żerujące w mało wartościowym pokarmie zwiększają intensywność żerowania, co dodatkowo potęguje powodowane przez nie zniszczenia. Osobniki dorosłe spuszczela pospolitego pojawiają się w lipcu. Czas spędzany przez nie poza drewnem jest dość krótki. Poświęcają go głównie na rozmnażanie się. Często zdarza się, że wiele kolejnych pokoleń spuszczela pospolitego żeruje w tych samych kawałkach drewna w związku z czym doprowadzają one do jego całkowitej dewastacji. Ponieważ czas rozwoju spuszczela pospolitego jest dość długi (od 3 do 18 lat) ten sam fragment drewna może być domem spuszczeli pospolitych przez bardzo długi czas.

Kołatek domowy

Nie mniej groźny od spuszczela pospolitego jest znacznie od niego mniejszy kołatek domowy. Larwy kołatka domowego mają do 6 milimetrów długości, a osobniki dorosłe kołatka domowego nie więcej niż 4. Kołatek domowy nie jest szczególnie wybredny. Żeruje za równo w drewnie drzew iglastych jak i liściastych, ale to szkody powodowane przez niego w drewnie drzew iglastych są poważniejsze. Cykl rozwojowy kołatka domowego jest krótszy od cyklu rozwojowego spuszczela pospolitego, ale również cechuje się sporym zróżnicowaniem trwa on bowiem od roku do siedmiu lat. Małe wymagania kołatka domowego dotyczące drewna sprawiają, że obok elementów budynków atakuje on wyjątkowo szeroki zakres wykonanych z drewna przedmiotów w tym parkiety, okładziny, meble, rzeźby i ramy obrazów. Jeśli więc mamy robaki w parkiecie, robaki w okładzinach, robaki w meblach lub robaki w rzeźbach to bardzo możliwym jest, że mamy do czynienia z kołatkiem domowym.

Miazgowiec parkietowiec

Miazgowiec parkietowiec jest trzecim najczęściej występującym w Polsce szkodnikiem drewna technicznego. Szkodnik ten jest stosunkowo niewielki. Ma on jedynie od 2,5 do 5 milimetrów długości. Miazgowiec parkietowiec żeruje w różnych gatunkach drzew liściastych. Obok jak sugeruje już sama jego nazwa parkietów miazgowiec parkietowiec żeruje również w meblach oraz w boazerii. Miazgowiec parkietowiec żeruje głównie w świeżym drewnie. Jaja składane są przez samice miazgowca parkietowca w pęknięciach drewna. Pojedyncza samica miazgowca parkietowca składa około 70 jaj. Larwy miazgowca parkietowca najszybciej rozwijają się w temperaturze wynoszącej pomiędzy 17, a 230C. Niestety jest to również optymalna temperatura dla ludzi w związku z czym często panuje ona we wnętrzach naszych domów. Larwy miazgowca parkietowca aktywne są głównie po zmroku, kiedy to usłyszeć można ich żerowanie.

Wyschlik grzebykorożny

Niewielkich rozmiarów jest również kolejny żerujący w drewnie owad, a mianowicie wyschlik grzebykorożny. Charakterystyczną cechą przedstawicieli tego gatunku od której pochodzi zresztą jego nazwa są czułki mające kształt grzebyków. Osobniki dorosłe wyschlików grzebykorożnych pojawiają się od maja po sierpień. Samice po złożeniu jaj w wydrążonych chodnikach pozostają w ich wnętrzu, gdzie giną. Nitkowate larwy wyschlika grzebykorożne drążą zawiłe, wypełnione odchodami i mączką drzewną tunele. Wyschlik grzebykorożnych jest bardziej wybredny niż spuszczel pospolity i kołatek domowy. Żeruje wyłącznie w drewnie drzew liściastych w tym zwłaszcza dębów, buków, olch i brzóz. Z tego powodu wyschlik grzebykorożny jest rzadszy od kołatka domowego, czy spuszczela pospolitego. Najczęściej żeruje w stolarce budowlanej, oknach, drzwiach, parkiecie, boazerii i ramach obrazów. Jeśli więc mamy szkodniki drewna w stolarce budowlanej, szkodniki drewna w oknach, szkodniki drewna w drzwiach, szkodniki drewna w parkiecie, szkodniki drewna w boazerii lub szkodniki drewna w ramach obrazów to bardzo możliwym jest, że szkodnikami tymi są wyschliki grzebykorożne.

Krokwiowiec piłkorożny

Niewielkim szkodnikiem drewna jest również krokwiowiec piłkorożny. Osobniki dorosłe krokwiowca piłkorożnego mają 5 milimetrów długości, a larwy krokwiowca piłkorożnego są jedynie o milimetr dłuższe. Żerowanie krokwiowca piłkorożnego trwa krótko jak na szkodnika drewna technicznego, bo jedynie dwa lata. Krokwiowce piłkorożne żerują głównie w drewnie lekko zagrzybionym i zawilgoconym. Mogą one żerować za równo w drewnie pochodzącym z drzew liściastych jak i iglastych. Mimo uszkadzania przez nie drewna zawilgoconego często spotykamy je w wyższych partiach budynków.

Skórnik słoniniec

Jak wspominaliśmy drewno może być niszczone również przez owady, które nie odżywiają się drewnem. Przykładem takiego owada jest skórnik słoniniec. Wykorzystuje on drewno jako schronienie. Skórnik słoniniec żeruje głównie na różnego rodzaju produktach pochodzenia zwierzęcego. Spotkać go można żerującego na martwych wypchanych ptakach lub skórach będących dekoracją i dowodem dokonań myśliwskich. Na szczęście zniszczenia powodowane przez skórnika słonińca w samym drewnie nie są tak poważne jak zniszczenia powodowane przez inne w tym wcześniej wymienione gatunki szkodników drewna.

Korniki

Korniki będące najbardziej znanymi szkodnikami drewna rozwijają się w drewnie żywych drzew, a nie w budynkach lub przedmiotach tak jak szkodniki drewna opisane wcześniej. Jeśli więc ktoś mówi że ma korniki w domu, korniki w dachu, korniki w więźbie dachowej, korniki w belkach, korniki w podłodze, korniki w parkiecie lub korniki w meblach to prawdopodobnie jest w błędzie i ma raczej problem z innymi niż korniki szkodnikami drewna.

Jak pozbyć się szkodników drewna

Szkodniki drewna powodują duże straty, co oznacza, że ich pojawienie się w naszych domach zazwyczaj związane jest z koniecznością ich zwalczania.

Impregnacja szkodniki drewna

Opracowano bardzo wiele sposobów na zwalczanie szkodników drewna, ale spośród nich dwa zasługują na szczególną uwagę ze względu na swoją skuteczność oraz powszechność stosowania. Metody te to zwalczanie szkodników drewna za pomocą żelu owadobójczego XILIX gel i zwalczanie szkodników drewna poprzez fumigacje fosforowodorem. W metodzie żelowej żel owadobójczy XILIX gel nakładany jest na drewno, a podczas fumigacji fosforowodorem gazem tym wypełniany jest cały zaatakowany przez szkodniki drewna budynek. Inne nieco mniej popularne obecnie metody zwalczania szkodników drewna to dezynsekcja beztlenowa oraz dezynsekcja drewna za pomocą promieniowania mikrofalowego. W przypadku wykonanych z drewna palet przeznaczonych do transportu międzynarodowego popularne jest wygrzewanie ich w wysokiej temperaturze. Metoda taka znana jest, choć określenia te są niezupełnie poprawne jak fumigacja eksportowa, fumigacja miedzynarrodowa, fumigacja ISPM 15 fumigacja fitosanitarna lub fumigacja IPCC.