kozioróg bukowiec

Kozioróg bukowiec – drewnożernym chrząszczem z rodziny kózkowatych

Kozioróg bukowiec (Cerambyx scopolii)

Czym jest kozioróg bukowiec

Kozioróg bukowiec znany również jako kózka bukowiec jest drewnożernym chrząszczem z rodziny kózkowatych.

Gdzie można spotkać kozioróga bukowca – Występowanie

Kozioróg bukowiec występuje na terenie środkowej i południowej Europy, w północnej Afryce, Azji Mniejszej, Syrii, na Kaukazie oraz Zakaukaziu. Na terenie Polski kozioróg bukowiec występuje dość rzadko. Najliczniejszy jest on w lasach bukowych znajdujących się w zachodniej oraz południowej części Polski. Spotykany bywa również w innych rodzajach lasów liściastych oraz w sadach.

Żerowanie szkodnika, czyli czym żywi się kozioróg bukowiec

Kozioróg bukowiec najczęściej żeruje w buku. Obok buku ten drewnożerny chrząszcz żeruje również w innych gatunkach drzew liściastych takich jak brzozy, dęby, graby, jesiony, kasztany jadalne, klony, orzechy włoskie, wiązy i wierzby. Wśród drzew liściastych w których żeruje kozioróg bukowiec znajdują się również drzewa owocowe takie jak czereśnie, grusze, jabłonie i wiśnie. Żerowanie kozioroga bukowca może odbywać się za równo w żywych, ale uszkodzonych drzewach jak i w drzewach obumierających i martwych. Kozioróg bukowiec to robak, który może żerować na obumierających lub martwych gałęziach jeśli mają one co najmniej 5-10 centymetrów grubości. Żerowanie koziorogów bukowców najintensywniejsze jest w najniższych częściach pni drzew znajdujących się w dobrze nasłonecznionych miejscach. Kozioróg bukowiec to robak w drewnie, który najliczniejszy jest w drzewostanach liczących od 60 do 80 lat.

Jak wygląda kozioróg bukowiec – charakterystyka

Osobniki dorosłe kozioroga bukowca mają od 17 do 20 milimetrów długości. Są one czarne i delikatnie owłosione. Drugi człon ich czułków jest krótki i pierścieniowaty. Na przedpleczu znajdują się poprzeczne fałdy. Ich liczba nie jest stała i wacha się ona od 6 do 8. W przypadku samców kozioroga bukowca uda tylnich nóg dochodzą do końca odwłoka. U samic są one krótsze.

Życie kozioroga bukowca – rozmnażanie i rozwój owada

Osobniki dorosłe kozioroga bukowca pojawiają się od maja do lipca. Za dnia pojawiają się na kwitnących krzewach oraz roślinach zielnych. Spotykane są również na wyciekającym z drzew soku oraz na materiale lęgowym larw.

Jaja składane są przez samice tego drewnożernego owada pojedynczo w szczelinach kory.

Smukłe larwy osiągają do 43 milimetrów długości. Przednia część przedplecza larw kozioroga bukowca jest grubo poprzecznie pomarszczona. Początkowo żerowanie larw kozioroga bukowca odbywa się pod korą, gdzie powodują one uszkodzenia kambium i łyka. Dopiero później wgryzają się one w powierzchniowe oraz głębsze warstwy drewna. Korytarze drążone przez larwy kozioroga bukowca mają do 10 milimetrów szerokości. Zakończone są one owalnym otworem mającym 10 milimetrów szerokości. Otwór ten prowadzi w głąb drewna do hakowatego chodnika mającego od 7 do 15 centymetrów długości i 15 milimetrów szerokości. Na końcu wspomnianego chodnika znajduje się owalna kolebka poczwarkowa mająca od 3 do 4 centymetrów długości oraz centymetr szerokości. Przepoczwarzenie ma miejsce pod koniec lata lub na początku jesieni. Poczwarki mają od 18 do 30 milimetrów długości. Ich przedplecze jest wydłużone. Chrząszcze opuszczają kolebki poczwarkowe dopiero w roku następującym po roku w którym doszło do ich przepoczwarzenia.

Cykl rozwojowy kozioroga bukowca najczęściej trwa dwa lata, ale może on przedłużyć się do trzech, a nawet czterech lat.

Wrogowie kozioroga bukowca

Głównymi naturalnymi wrogami kozioroga bukowca są dzięcioły, mrówki, larwy i postacie dojrzałe chrząszczy z rodziny przekraskowatych oraz pasożytnicze błonkówki.

Jakie szkody może wyrządzić kozioróg bukowiec

Lokalnie kozioróg bukowiec może powodować poważne zniszczenia zwłaszcza w sadach owocowych i drzewostanach bukowych. Szerokie chodniki drążone przez larwy kozioroga bukowca powodują znaczące uszkodzenia drewna skutkujące zmniejszeniem się jakości drewna, a tym samym spadkiem ilości jego potencjalnych zastosowań. Ze względu na rzadkość występowania w skali kraju szkody które powoduje ten robak w drewnie nie są znaczne.