Płaskowiak zmiennik

(Phymatodes testaceus)

Występowanie

Płaskowiak zmiennik jest szeroko rozpowszechniony w całej Europie z wyjątkiem Skandynawii. Znaleźć go można również w Syrii, Azji Mniejszej, Armenii, północnej Afryce, Japonii i Ameryce Północnej. Występuje w całej Polsce z wyjątkiem najwyższych gór.

Żerowanie

Płaskowiak zmiennik żeruje w drzewach liściastych takich jak dąb, brzoza, buk, grab, ale nie wyklucza się możliwości zasiedlenia również drzew owocowych takich jak grusza lub wiśnia, a nawet iglastych (świerk, sosna, modrzew). Płaskowiak najczęściej spotykany jest w lasach dębowych.

Morfologia

Ciało chrząszcza płaskowiaka zmiennika jest wydłużone, spłaszczone i długie na od 6 do 18 mm. Larwy płaskowiaka zmiennika są długie na 20 mm.

Rozwój

Chrząszcze płaskowiaka zmiennika pojawiają się od maja do sierpnia. Samica składa jaja w ilości 40-130 sztuk, z których wyległe larwy wgryzają się w część bielastą drewna powodując powstawanie płytkich chodników larwalnych. Długość cyklu rozwojowego płaskowiaka uzależniona jest od wilgotności drewna. Trwa on od roku w przypadku drewna wilgotnego do dwóch lat w przypadku drewna bardzo przesuszonego.

Wyrządzane szkody

Płaskowiak zmiennik najczęściej atakuje osłabione drzewa na całej ich długości, a także nieokorowane drewno zarówno w lesie jak i na składowiskach tartacznych. Zasiedla też składnice drewna przy fabrykach mebli oraz fabrykach stolarki drzwiowej i okiennej, gdzie może pojawiać się masowo. Często zawlekany do budynków. Zniszczenia drewna spowodowane żerem larw są ukryte, lecz mogą być bardzo rozległe i znacząco osłabiają wytrzymałość drewna.

Profilaktyka

Przestrzeganie zasad higieny lasu i składowisk drewna. Szczególnie ważny jest terminowy wywóz ściętych nieokorowanych drzew przed zaczynającą się pod koniec kwietnia rójką chrząszczy płaskowiaka. W przypadku zaistnienia konieczności składowania drewna w lesie należy je chronić przed zasiedleniem przez opryskanie insektycydami lub okorowanie.

Zwalczanie

Surowiec, pod którym stwierdzono larwy płaskowiaka, które nie wgryzły się jeszcze do drewna należy natychmiast okorować. Larwy płaskowiaka już żerujące w składowanym drewnie niszczy się promieniowaniem jonizującym lub poprzez nagrzewanie drewna gorącym powietrzem.