Dzienne archiwum: 21 marca 2017

Palotocz mostowy

Palotocz mostowy zdjęcie

Palotocz mostowy

Nacerdes melanura

Występowanie

Palotocz mostowy występuje w całej Europie, ale nie tylko. Powszechny jest też w Japonii, Korei Chinach, Nowej Zelandii, południowej Afryce oraz w obu Amerykach. Wybrzeża morskie delty i doliny rzek to najczęstsze tereny jego występowania. Nie inaczej jest w Polsce, gdzie najliczniej występuje w Zalewie Wiślanym i delcie Wisły.

Żerowanie

Palotocz mostowy żyje w drewnie silnie zagrzybionym lub zawilgoconym. Występuje głównie w elementach obudowy wybrzeża, które są okresowo zalewane przez wodę takich jak np. pale mostowe lub portowe. Nie interesuje go ani drewno stale zanurzone pod woda ani suche. Znaleźć go można również w zagrzybionych i zawilgoconych elementach budynków.

Morfologia

Chrząszcz ma długość 9-13 mm. Wierzch ciała jest rdzawożółty, a oczy i koniec pokrywy czarne. Spód ciała niemal czarny. Wyjątkiem jest tu jedynie żółta głowa.

Żerowanie

Palotocz roi się pod koniec wiosny lub na początku lata. Jeśli rójka ma miejsce w porcie, a jest tak najczęściej jaja składane są w szpary drewnianych elementów blisko poziomu wody. Na początku larwy żerują w zewnętrznej warstwie drewna uszkodzonej przez wodę. Później jednak drążą coraz głębiej nawet w zupełnie zdrowych partiach drewna. Nie straszne im nawet miejsca silne zażywiczone. Palotocze drążą owalne chodniki szerokie na 11 mm, które całkowicie wypełniają ubitą mączką z drewna. Charakterystyczne dla żerowisk są bułeczkowate cząsteczki kału wypełniające chodniki.

Zagrożenia

Palotocz to dotkliwy szkodnik niszczący drewniane elementy obudowy wybrzeża, a także pale portowe i mostowe.

Zwalczanie

Zwalczanie palotocza mostowego polega na próżniowo-ciśnieniowym nasycaniu pali i elementów obudowy wybrzeża olejem kreozotowym. Zwalczanie palotocza w drewnie częściowo zanurzonym w wodzie jest niemal niewykonalne i sprowadza się do zabezpieczania drewna przed zagrzybieniem i zawilgoceniem.

Paśnik pałączasty

Paśnik pałączasty zdjęcia

Paśnik pałączasty

(Plagionotus arcuatus)

Występowanie

Paśnik pałączasty występuje w całej Europie z wyjątkiem części północnej, Armenii, Azji Mniejszej, północnej Afryce, Kaukazie i Zakaukaziu. W Polsce występuje wszędzie z wyjątkiem najwyższych gór. Spotkać go można za równo w lasach liściastych zwłaszcza dębowych jak i mieszanych.

Żerowanie

Paśnika pałączastego można spotkać w drzewostanach i składnicach surowca liściastego. Atakuje przede wszystkim surowiec i drzewostan dębowy. Niemniej rozwijać się może w różnych gatunkach drzew liściastych takich jak buk, grab, jesion, klon, robinia, wierzba, brzoza, dąb, klon, lipa i wiąz. Paśnik pałączasty atakuje drzewa żywe, ale osłabione, drzewa obumierające, obumarłe, złomy, wywały, fragmenty kłód, tylce złomów, słupy ogrodzeniowe, a także leżące na ściółce gałęzie.

Morfologia

Chrząszcze paśnika pałączastego mają długość od 6 do 22 mm. Są czarne z czerwonożółtymi nogami i czułkami. Na każdej z pokryw znajduje się plama w pobliżu nasady, a w dalszej części trzy żółte, poprzeczne przepaski. Masywne larwy osiągają długość do 26 mm długości.

Rozwój

Chrząszcze paśnika pałączastego pojawiają się od maja do lipca. Największe nasilenie rójki obserwowane jest w czerwcu. Paśniki można spotkać na kwiatach roślin zielnych, w drewnie sągowym i w dobrze nasłonecznionym materiale lęgowym. Samice składają do 50 jaj w szparach kory. Po trzech tygodniach wylęgają się z nich żerujące pod korą larwy paśnika pałączastego. Wygryzają one pod korą kręte płaskie i ostrokrawędziste chodniki. Cykl rozwojowy trwa od roku w przypadku drewna świeżego do dwóch lat.

Wyrządzane szkody

Paśnik to wyjątkowo groźny wtórny szkodnik dębu. Lokalnie potrafi występować niezwykle licznie (Zagęszczenie larw dochodzi do 3 sztuk na decymetr sześcienny), czym powoduje duże szkody na atakowanym surowcu. Dobija obumierające i osłabione drzewa.

Zapobieganie i zwalczanie

W celu walki z paśnikiem pałączastym należy utrzymywać silne zwarcie w drzewostanie, gdyż paśnik pałączasty unika miejsc ocienionych. Należy usuwać drzewa osłabione i chore, korować drzewa złamane i powalone oraz do końca kwietnia wywieść z lasu ścięty materiał. Surowiec nieokorowany zabezpiecza się chemicznie. W miejscach, gdzie paśnik pałączasty występuje wyjątkowo licznie stosuje się drzewa pułapkowe.

PĘTLAK CZTEROPASKOWY

PĘTLAK CZTEROPASKOWY zdjęcia

PĘTLAK CZTEROPASKOWY

WYSTĘPOWANIE

Powszechny w Europie, Kaukazie, Zakaukaziu, Syberii, Mongolii, Chinach, Korei, Turcji i Japonii. Pospolity w całej Polsce.

ŻEROWANIE

Pętlak czteropaskowy najczęściej atakuje wierzbę, ale rozwija się też w wielu innych gatunkach drzew liściastych takich jak dąb, grab, jarząb, lipa, olcha, leszczyna, osika, wiąz brzoza i buk. Czasami żeruje też w drzewach iglastych takich jak świerk i sosna. Żeruje na osłabionych, obumierających, lub wręcz martwych drzewach, a także na drzewach złamanych, leżaninie i drewnie stosowym.

MORFOLOGIA

Chrząszcze długie na 11-22 mm. Przedplecze dzwonowate i wypukłe. Na końcu z zaostrzonymi kątami odchylonymi na boki. Pokrywy ku wierzchołkowi stopniowo zwężające się, na końcu ukośnie wycięte. Larwy długie na 30 mm.

BIOLOGIA

Chrząszcze pętlaka czteropaskowego pojawiają się od czerwca do sierpnia. Po kopulacji samica składa jaja w spękaniach drewna lub pod łuskami kory. Larwy wylęgają się po 3- 4 tygodniach. Wygryzają kręte, szerokie na 18 mm chodniki, które wypełniają ekskrementami wiórkami i trocinami. Na początku drążą w drewnie bielastym, później twardzielowym. Cykl rozwojowy pętlaka czteropaskowego trwa 3 lata.

WYRZĄDZANE SZKODY

Pętlak czteropaskowy wyrządza szkody w wilgotnym i ocienionym drewnie stosowym. Głęboko uszkadza drzewa stojące przyczyniając się do ich złamania.

Płaskowiak zmiennik

Płaskowiak zmiennik zdjęcia

Płaskowiak zmiennik

(Phymatodes testaceus)

Występowanie

Płaskowiak zmiennik jest szeroko rozpowszechniony w całej Europie z wyjątkiem Skandynawii. Znaleźć go można również w Syrii, Azji Mniejszej, Armenii, północnej Afryce, Japonii i Ameryce Północnej. Występuje w całej Polsce z wyjątkiem najwyższych gór.

Żerowanie

Płaskowiak zmiennik żeruje w drzewach liściastych takich jak dąb, brzoza, buk, grab, ale nie wyklucza się możliwości zasiedlenia również drzew owocowych takich jak grusza lub wiśnia, a nawet iglastych (świerk, sosna, modrzew). Płaskowiak najczęściej spotykany jest w lasach dębowych.

Morfologia

Ciało chrząszcza płaskowiaka zmiennika jest wydłużone, spłaszczone i długie na od 6 do 18 mm. Larwy płaskowiaka zmiennika są długie na 20 mm.

Rozwój

Chrząszcze płaskowiaka zmiennika pojawiają się od maja do sierpnia. Samica składa jaja w ilości 40-130 sztuk, z których wyległe larwy wgryzają się w część bielastą drewna powodując powstawanie płytkich chodników larwalnych. Długość cyklu rozwojowego płaskowiaka uzależniona jest od wilgotności drewna. Trwa on od roku w przypadku drewna wilgotnego do dwóch lat w przypadku drewna bardzo przesuszonego.

Wyrządzane szkody

Płaskowiak zmiennik najczęściej atakuje osłabione drzewa na całej ich długości, a także nieokorowane drewno zarówno w lesie jak i na składowiskach tartacznych. Zasiedla też składnice drewna przy fabrykach mebli oraz fabrykach stolarki drzwiowej i okiennej, gdzie może pojawiać się masowo. Często zawlekany do budynków. Zniszczenia drewna spowodowane żerem larw są ukryte, lecz mogą być bardzo rozległe i znacząco osłabiają wytrzymałość drewna.

Profilaktyka

Przestrzeganie zasad higieny lasu i składowisk drewna. Szczególnie ważny jest terminowy wywóz ściętych nieokorowanych drzew przed zaczynającą się pod koniec kwietnia rójką chrząszczy płaskowiaka. W przypadku zaistnienia konieczności składowania drewna w lesie należy je chronić przed zasiedleniem przez opryskanie insektycydami lub okorowanie.

Zwalczanie

Surowiec, pod którym stwierdzono larwy płaskowiaka, które nie wgryzły się jeszcze do drewna należy natychmiast okorować. Larwy płaskowiaka już żerujące w składowanym drewnie niszczy się promieniowaniem jonizującym lub poprzez nagrzewanie drewna gorącym powietrzem.